Begin dit jaar lanceerde Literatuur Vlaanderen voor de tweede keer een oproep voor auteurs en scholen die zich willen engageren voor een auteursresidentie in het middelbaar onderwijs. Na een hele reeks geslaagde auteursresidenties met prachtige resultaten in schooljaar 2022-2023 gaan volgend schooljaar 32 auteurs en 32 scholen samen aan de slag rond literatuur. Zowel in het eerste als in het tweede semester zullen auteurs workshops creatief schrijven geven in middelbare scholen technisch en beroepsonderwijs in heel Vlaanderen.
Grote respons
Met de 32 trajecten in schooljaar 2023-2024 gaat het project rond auteursresidenties in het secundair onderwijs zijn tweede schooljaar in. Die residenties zijn intensieve trajecten van een half jaar die gericht zijn op moeilijke lezers en niet-lezers in opleidingen met dubbele of arbeidsmarktfinaliteit (voormalig TSO en BSO). Het initiatief past in het bredere campagne Vrienden voor het Lezen – samen voor een Leesoffensief: meer dan 50 acties moeten een antwoord bieden op de uitdagingen waar we in Vlaanderen voor staan op vlak van lezen. Ook deze keer was de respons op de oproep van Literatuur Vlaanderen groot. Dat is alvast een opsteker: zowel leerkrachten als auteurs zien duidelijk de noodzaak om in te zetten op lezen en schrijven.
Externe beoordelingscommissie
Een externe commissie beoordeelde alle aanmeldingen en maakte een selectie. De commissie bestond uit Sylvie Dhaene (Iedereen Leest), Dirk Terryn (CANON Cultuurcel), Jordi Casteleyn (Universiteit Antwerpen), Celine Frée/Aileen De Verneij (Creatief Schrijven), Hilde Van Cauteren (auteur) en Karen Rochtus (leerkracht OLVP Bornem). De commissieleden bekeken de aanmeldingen vanuit hun eigen expertise en invalshoek om zo tot een finale selectie te komen die gedragen is door alle betrokken partijen uit cultuur en onderwijs. Literatuur Vlaanderen coördineerde de vergaderingen en nam verslag, maar nam zelf geen deel aan de beoordeling van de aanmeldingen.
Getuigenissen
Ervaringen van Hilde Van Cauteren
Hilde Van Cauteren is auteur en ging in schooljaar 2022-2023 zelf op residentie in het GO! Atheneum in Denderleeuw. Met de 17 leerlingen van 4 sport maakte ze een bundel kortverhalen. “Als lid van de commissie heb ik bij het lezen van de motivaties van de auteurs op verschillende aspecten gelet: de visie en het plan, de ervaring en vooral de goesting om samen met een groep jonge mensen aan een intensief traject te beginnen. Ik heb in de commissie ambitieuze plannen en voorstellen gelezen en daar ben ik erg blij om. Ik ben nu al benieuwd naar al het moois dat in de residenties zal ontstaan.”
Na haar geslaagde auteursresidentie weet Hilde als geen ander wat de auteurs te wachten staat en ze geeft dan ook graag enkele tips mee aan de auteurs die volgend schooljaar op residentie gaan: “Wanneer je als auteur aan een residentie begint, krijg je een uitgebreid inspiratiehandboek mee. Gebruik dat handboek als inspiratiebron, maar maak daarnaast vooral je eigen leidraad voor de residentie. Je bent immers geen extra leerkracht met een handboek, je bent een auteur met een persoonlijkheid en een eigen manier van schrijven, een unieke geschiedenis als lezer en een passie voor boeken en verhalen. Breng vooral dat over op de leerlingen! Natuurlijk deel je doorheen de sessies ook heel wat taaltips en vakkennis, maar zing vooral zoals je gebekt bent. Wees daarnaast ook bereid je plan of leidraad aan te passen of bij te stellen aan de noden van de groep. Zoek bij het begin gerust even naar de juiste toon en neem voldoende tijd om de groep te leren kennen. En schrik niet als halfweg de residentie een dipje opduikt. Je bent niet meer ‘nieuw’, de verrassing van een ander soort lessen is een beetje weggeëbd, de leerlingen gaan stilaan ook effectief aan de slag rond een concreet eindproduct en dat vraagt inzet en doorzettingsvermogen. Soms helpt het dan om even een andere invalshoek te kiezen of je door de leerlingen te laten verrassen en inspireren om een andere wending te nemen. Eens je die dip met de groep overwonnen hebt, komen de leerlingen er vaak ook achter dat ze meer in hun mars hebben dan ze denken. Dat ze een verhaal kunnen vertellen dat de moeite waard is om gehoord of gelezen te worden."
Tips van Aileen De Verneij
Aileen De Verneij, projectmedewerker voor Creatief Schrijven Jong, moedigt alle scholen aan om te geloven in hun leerlingen. “Met de juiste tools en ondersteuning zullen ze in staat zijn om hun talenten te ontdekken en te ontwikkelen. Elke leerling bezit een eigen creativiteit en verbeeldingskracht. Laat dit project niet alleen een kans zijn om de blik van de leerlingen te verruimen en hun kritisch denkvermogen te stimuleren, maar ook om mee te stappen in hun leefwereld en magisch denken. Zo ontdekken jullie samen nieuwe perspectieven en nieuwe verhalen.” Creatief Schrijven Jong zet in op de taalontwikkeling van kinderen en jongeren, versterkt hun taal-en schrijfvaardigheden op speelse en creatieve wijze door hen uit te dagen om te spelen met woorden. De rol van Aileen en Celine in de selectiecommissie bestond erin om de auteurs en de scholen te selecteren met dat perspectief in het achterhoofd en zo de juiste auteurs en scholen te koppelen. Hun boodschap aan de auteurs: “Daag uit en verzet grenzen! Laat leerlingen spelen met taal en ontdekken dat ze allemaal een verhaal in zich hebben. Het experimenteren met alle literaire vormen en het plezier van lezen staat centraal.”
Geselecteerde scholen en auteurs
GO! De Wijzer Genk |
Ingeborg Manshoven |
Atheneum Hoboken Antwerpen |
Barbara Rottiers |
GO! Atheneum Boom |
Luc De Keersmaecker |
Visitatie Mariakerke |
Trui Hanoulle |
Secundaire Freinetschool 'tvier |
Wim Geysen |
GO! Atheneum Halle |
Kristien Hemmerechts |
Guldensporenslagcollege Harelbeke |
Geert Spillebeen |
Don Bosco Halle TI |
Ivo Van Strijtem |
Sint Franciscuscollege Heusden-Zolder |
Wim Peumans |
GO! TA Kapellen |
Brenda Froyen |
Sint Maarten Bovenschool Beveren |
Eva De Groote |
Instituut Sint Lutgardis Lievegem |
Brigitte Minne |
RHIZO Zorgkrachtschool Kortrijk |
Petra Steyaert |
SJI Borsbeek |
Marijke Umans |
Sint Jozef Geel |
Erik Persoons |
OLVI Sint-Genesius-Rode |
Willem Wallyn |
Atlas College Genk (Domein Techniek en Innovatie) |
Goedele Ghijsen |
Heilig Hart Van Maria Berlaar |
Paul Verrept |
Busleyden Campus Botaniek |
Maarten Inghels |
OLVI Boom |
Andy Fierens |
GO! Atheneum Oudenaarde |
Barbara Claes |
GO! Atheneum Avelgem |
Ria Anyca |
GO! Atheneum Ninove |
Sanne Thijs |
RHIZO Hotelschool Kortrijk |
Wim Chielens |
KOBOS Secundair Kapelle-op-den-Bos |
Vera Van Renterghem |
GTSM Merchtem |
Barbara De Munnynck |
GO! COOVI Anderlecht |
Yannick Moyson |
GO! De Tandem Eeklo |
Rachida Lamrabet |
Voskenslaan Gent |
Sylvie Marie |
GTI Duffel |
Lies Van Gasse |
Damiaaninstituut Aarschot |
Tine Bergen |
Campus De Reynaert Tielt |
Etienne Colman |