November staat elk jaar met stip in de agenda van het auteurslezingenteam van Literatuur Vlaanderen. Ze tekenen dan present voor het scholenprogramma op de Antwerpse Boekenbeurs. Op donderdag 7 en vrijdag 8 november 2019 maakten ruim 2.600 scholieren er kennis met 72 auteurs, illustratoren en slamdichters. Alle jongeren ontmoetten twee auteurs voor een korte lezing of een speeddate.
Slamdichter Esohe Weyden laat jongeren zelf aan de slag gaan met tekst en performance.
©Bob Van Mol
Scholenprogramma?
Het scholenprogramma bestaat uit twee luiken: auteursontmoetingen en vrije bezoeken aan de Boekenbeurs. Literatuur Vlaanderen zet zich in voor de auteursontmoetingen, die jongeren in contact brengen met auteurs en hen op die manier zin willen doen krijgen om (meer) te gaan lezen.
De auteursontmoetingen zijn er in twee vormen. Voor de derde graad van de basisschool en de eerste graad van de middelbare school is er de Boek ’n Toer. Elk groepje van een tiental leerlingen krijgt een programma met twee mini-auteurslezingen van ongeveer twintig minuten voorgeschoteld. Voor de tweede en derde graad van het middelbaar zijn er speeddates van vijftien minuten voorzien. Daarvoor tekenen vijf illustratoren present en ook vijf PEN-auteurs – schrijvers die in België zijn neergestreken na gedwongen vertrek uit eigen land. Zij gaan in gesprek met de leerlingen, waarna er over en weer vragen worden beantwoord. Het is de bedoeling dat de leerkrachten vooraf in de klas al aan de slag gaan rond de auteurs en hun werk, zodat de leerlingen goed voorbereid aankomen. Literatuur Vlaanderen voorziet daarvoor samen met haar partners een digitale bundel met auteursportretten.
PEN-auteur Hoshang Ossi vertelt over zijn leven en werk tijdens een speeddate.
©Bob Van Mol
Complexe puzzel
De Boek ’n Toer en de speeddates zijn een initiatief van Boek.be, CANON Cultuurcel, Iedereen Leest en Literatuur Vlaanderen. De verschillende partners stellen middelen ter beschikking om het programma mogelijk te maken en komen al vanaf het voorjaar regelmatig samen in een werkgroep om alles praktisch en inhoudelijk uit te denken. Literatuur Vlaanderen houdt bijvoorbeeld in de gaten welke auteurs recent een boek gepubliceerd hebben en mogelijk zouden kunnen deelnemen aan het programma. Samen met de partners wordt er bij het uitnodigen van auteurs uiteindelijk gezocht naar een evenwicht in de types auteurs (bv. jeugdboekenschrijvers, illustratoren, slamdichters enz.) en de beoogde doelgroepen en leeftijden. In de zomermaanden worden alle auteurs aangeschreven zodat het programma mooi op tijd vastligt.
Via de website van de Boekenbeurs kunnen scholen zich aan het begin van het schooljaar aanmelden voor de Boek ’n Toer en de speeddates. De beschikbare plaatsen zijn altijd snel gevuld. Eén van de partners legt vervolgens de puzzel en matcht de auteurs met de leerlingengroepen.
Marc De Bel vertelt over zijn werk (links). Tekst en uitleg bij de illustraties van Caryl Strzelecki (rechts).
©Bob Van Mol
Drukke dagen op de beursvloer
Twee novemberdagen lang is het voor de vier partners alle hens aan dek. Boek.be verwelkomt de scholengroepen en het auteurslezingenteam van Literatuur Vlaanderen zorgt voor het onthaal van auteurs. Iedereen krijgt uitleg over wanneer ze waar verwacht worden en auteurs krijgen een goodiebag met (bonnen voor) eten en drinken mee. Wie te laat is mag een telefoontje van het team verwachten. Naast de medewerkers van Literatuur Vlaanderen staan ook collega’s van Iedereen Leest en CANON Cultuurcel voortdurend paraat om de lezingen in goede banen te leiden, de timing in de gaten te houden en onvoorziene problemen op te lossen.
Boek.be leidt het onthaal van de scholengroepen in goede banen: een hele klus, want het gaat niet alleen om de scholen die een auteursontmoeting op de planning hebben maar ook om scholen die de beurs vrij bezoeken. In totaal zijn dat meer dan 7.000 leerlingen. Na afloop van de beurs zorgt Boek.be er ook voor dat de auteurs betaald worden. De middelen daarvoor stelt Literatuur Vlaanderen ter beschikking.
Cadeautjes
Het zijn drukke dagen die veel energie vragen maar ook veel energie geven – zowel voor de organisatie als voor de auteurs en de deelnemers. Heel wat auteurs lieten weten hoe fijn ze het vonden om deel te nemen: ze genoten van de verrassende ontmoetingen en de interactie met een geïnteresseerd jong publiek. Een groepje leerlingen legde zelfs geld samen om boeken van Gouden Penseel-winnares Yvonne Jagtenberg te kunnen kopen, terwijl andere jongeren verlegen kwamen vragen of Karen Rastelli hun boek wilde signeren. Verschillende groepen hadden een gepersonaliseerd cadeau bij voor de auteur die ze zouden ontmoeten – van een sleutelhanger tot een collage. Omgekeerd maakten bijvoorbeeld Ivan Petrus Adriaenssens, Georgien Overwater en Emma Thyssen telkens een illustratie tijdens hun lezingen, die ze vervolgens cadeau gaven aan het publiek. Slamdichter Esohe Weyden bracht dan weer niet alleen eigen werk, maar liet ook de leerlingen aan het woord en moedigde hen aan om de micro te pakken.
Het auteurslezingenteam van Literatuur Vlaanderen blikt terug op een geslaagde editie. Van links naar rechts: Lien, Lore en Nanne.
©Bob Van Mol
En verder?
Voor het team van Literatuur Vlaanderen is het scholenprogramma een goede gelegenheid om auteurs te ontmoeten met wie ze anders vooral telefonisch of via mail contact hebben. Ook de auteurs gaven aan dat ze niet alleen de gesprekken met de leerlingen leuk vonden, maar ook de gelegenheid om hun collega-auteurs te ontmoeten en ervaringen uit te wisselen – dubbel interessant dus.
Literatuur Vlaanderen blikt alvast tevreden terug op deze editie, maar zet meteen koers naar volgende projecten. Nu de Boekenbeurshorde weer met succes genomen is, maakt het team zich op voor de drukte van de Voorleesweek die op 16 november van start gaat. Want op het vlak van auteurslezingen is het zelden rustig – en gelukkig maar, als je ziet welke mooie resultaten die ontmoetingen opleveren.