Hefboomkracht

Nadruk 12 juni 2023
Nadruk juni

Het moet ongetwijfeld met het zonnige weer van de laatste weken te maken hebben. Het steevast opflakkerende gezuurpruim van meestal luidgevooisde individuen uit het boekenvak wanneer een nieuw boekeninitiatief wereldkundig wordt gemaakt – zeker als het gaat over de boekenbeurs – is grotendeels afwezig. Sterker nog: er heerst zowaar enthousiasme. Zelfs onlineberichten zijn veelal positief. Het kán dus wel. Boektopia bestaat echt: een boekenparadijs in wording.

De hele boekensector schaart zich achter een vernieuwd en verbreed boekenfeest met een beurs in Kortrijk tijdens de herfstvakantie en terzelfdertijd tal van activiteiten in heel Vlaanderen die de hele maand november vullen. Op de zomerbarbecue van Boekhandels Vlaanderen vorige week, waar ook veel uitgevers present tekenden, was het optimisme voelbaar. De opnieuw aantrekkende verkoop in de fysieke boekhandel en het historische feit dat het de boekhandels zijn die het leesgoed op de beurs van de hand zullen doen, zit daar zeker voor iets tussen. Ja, er ligt veel werk op de plank en ja, er zijn ongetwijfeld nog hindernissen te nemen. Maar de sector trekt vandaag weer aan hetzelfde zeel. Dat is voor mij alvast de allergrootste winst. Boektopia is meer dan een beurs in Kortrijk. Boektopia is een magistraal boekenuniversum van verhalen en auteurs, van Zwevezele tot Genoelselderen, soms op een uit de kluiten gewassen festivalpodium, dan weer in een pittoresk bibliotheekzaaltje, of gewoon bij oma op schoot.

Paul Hermans met oma Ivonne Lex

Op mij maakten de verhalen van mijn ‘oma theater’ (Ivonne Lex, voor wie haar nog kent) het meeste indruk als kind. Ik mocht drie onderwerpen kiezen (een wolf, een kikker en een tennisraket) en daar boetseerde zij dan improviserend een onwaarschijnlijk sprookje mee. In het eerste studiejaar genoot ik van de avonturen van Pinkeltje, een vooroorlogs mensje met baard en puntmuts ter grootte van een pink – geen kabouter! – met grote inleving verteld door meester De Maeyer. Terwijl ik dit schrijf, schrik ik ervan dat deze en vele andere voorleessessies me nog zo helder voor de geest staan. Zij hebben me de liefde voor boeken bijgebracht, besef ik. Al die voorlezers thuis, op school en in de bib maken het verschil. Ze maken lezers. Ze geven doorslaggevende duwtjes met hun enthousiasmerend geluid. Vandaag noemen we hen ‘voorleesbuddy’s’, en staan ze centraal tijdens de komende Voorleesweek van 18 tot 26 november. En dat brengt me weer bij Boektopia.

Boektopia is meer dan een beurs in Kortrijk. Boektopia is een magistraal boekenuniversum van verhalen en auteurs, van Zwevezele tot Genoelselderen, soms op een uit de kluiten gewassen festivalpodium, dan weer in een pittoresk bibliotheekzaaltje, of gewoon bij oma op schoot.

Mede door de steun van de minister van Cultuur kan Boektopia de impact van de Voorleesweek vergroten. Geen nieuw leesbevorderingsproject in het ongerijmde, maar een versterking van een campagne die al jarenlang in heel Vlaanderen zijn nut bewijst. Door de gezamenlijke inzet van alle partners groeit de Voorleesweek uit tot het hoogtepunt van iets dat al weken eerder zal beginnen sudderen. Al vanaf de herfstvakantie zal iedereen met een hart voor boeken zich als voorleesbuddy kunnen aanmelden. Auteurs en illustratoren gaan massaal als voorleesbuddy’s naar boekhandels en bibliotheken. Ook scholen en kinderopvang worden opgeroepen om in te zetten op voorleesbuddy’s.

In 2018 registreerde de voorleesteller 106.171 mensen aan wie werd voorgelezen. Vlaanderen telt vandaag iets meer dan 1 miljoen kinderen tot 14 jaar. Om iedereen te bereiken zouden we het voorleescijfer dit najaar dus moeten vertienvoudigen. Naïef? Bijlange niet! Als iedereen vijf kinderen betovert, zoeken we slechts 200.000 voorleesbuddy’s. Met vereende krachten springen we daar zo naartoe. Het gaat me uiteraard niet om de letterlijke calculatie. Ook ouderen willen voorgelezen worden, om maar iets te zeggen. Wat telt is de hefboomkracht die ontstaat door de samenwerking over alle boekengeledingen heen. Dan wordt alles mogelijk. Boektopia biedt dit najaar een uitstekende gelegenheid voor een staaltje van hefboomkracht. Laat ons ervoor gaan.

Paul.