Katrien Lievois doceert Franse taal en cultuur aan het departement Vertalers en Tolken van de Universiteit Antwerpen. Ze zat vier jaar lang in de adviescommissie vertalingen in het Nederlands van Literatuur Vlaanderen: “Die had een evenwichtige samenstelling qua leeftijd, gender en profiel. Zo bekijk ik een dossier met de academische blik van een vertaalwetenschapper. Collega-commissieleden keken meer vanuit de praktijk.”
Lievois publiceert over de sociologie van vertalingen: “Niet elke tekst maakt evenveel kans op vertaling. Het genre is een factor en de auteur, maar ook de brontaal. Franse teksten krijgen relatief vaak een vertaling, maar binnen zo’n ‘dominante brontaal’ zijn er grote verschillen. Belgische, Zwitserse of Afrikaanse auteurs die in het Frans schrijven worden bijvoorbeeld minder vaak vertaald dan schrijvers uit Frankrijk. Ik vind bewustzijn daarrond belangrijk.”
Wat neem je mee van de ervaring als commissielid?
“Ik vond het oprecht verrijkend om van gedachten te wisselen met de collega’s. We deelden de passie voor literaire vertalingen, maar hadden een andere expertise en daardoor een andere kijk. Elke beoordeling van een vertaling als ‘goed’ of ‘slecht’ is voor een stuk toch relatief. Als docent bespreek ik met mijn studenten soms kwaliteitscriteria die binnen de vertaalwetenschap worden gehanteerd. Ervaren vertalers ontwikkelen gaandeweg hun eigen visie. Ik hoef die niet te volgen, maar ze verruimen wel mijn blik. Wie een aanvraag indient, kan gerust zijn: de commissie is niet star, we kijken met uiteenlopende en complementaire brillen.”
Welk dossier blijft je bij en waarom?
“Luk Van Haute, een vertaler uit het Japans, heeft een indrukwekkende staat van dienst. Zijn dossiers zijn onderbouwd, precies en gevarieerd maar worden nooit hoogdravend. Nederlandstalige lezers mogen blij zijn met zo’n vertaler! Verder wil ik Finne Anthonissen vermelden als opkomend talent. Ze vroeg een projectbeurs aan om de Portugese graphic novel ‘Pardalita’ van Joana Estrela te vertalen. Anthonissen is heel gedreven en bewust bezig met haar carrière als literair vertaler. Haar aanvraag viel op in positieve zin.”
Wat is je gouden tip voor wie een subsidieaanvraag wil indienen?
“Geef in je dossier voldoende aandacht aan het vertaalaspect. Natuurlijk moet je de auteur die je wil vertalen en de brontekst ook situeren, maar focus toch op de vertaling. Wat maakt die interessant? Waar zitten de uitdagingen? Je hoeft die zeker niet op te blazen. Je maakt het meest indruk met een paar eerlijke, goedgekozen voorbeelden. Geef de commissie een beeld van de tekstmoeilijkheden en licht toe welke vertaalkeuzes jij zou maken. Vroeger moesten aanvragers een fragmentvertaling bij hun dossier voegen. Dat hoeft niet meer, maar maak je aanvraag toch voldoende concreet.”