
Schwalbe is een unieke publicatie over boeken en literatuur. Het verscheen in maart 2025 bij het 25-jarig bestaan van Literatuur Vlaanderen, initiatiefnemer. Schwalbe bericht 180 pagina's lang op een open, toegankelijke en laconieke manier over wat er reilt en zeilt in de wereld van het boek, in Vlaanderen en daarbuiten.
In deze publicatie vind je onder meer een uitgebreid dossier over de relatie tussen geld, macht, activisme en literatuur, een essay over de kracht van poëzie, interviews met en bijdragen van schrijvers, illustratoren, uitgevers, stripmakers, podcastmakers, marketeers en journalisten, columns, poëzie, een kookrubiek en een literaire crypto.
Je vindt Schwalbe in jouw bib en in je boekhandel voor € 9,99.
Inhoud
‘Schwalbe’ bevat 8 rubrieken, elk voorzien van een binnencover voor een optimale navigatie doorheen het magazine:
- FEUILLETON - Uit het altijd voortdurende vervolgverhaal van de literaire actualiteit
- THEMA - Is literatuur links of rechts?
- COVERSTORY - Top 5 illustraties van aanstormend talent
- HET VAK - Over boeken en goed in de markt liggen
- ERFGOED - 25 literaire objecten en hun verhaal
- DOSSIER - De ontstaansgeschiedenis van Literatuur Vlaanderen
- 25 BOEKEN - die levens veranderden
- EXIT - Literair toemaatje
Een polsslag / pronkkast van papier
- Voorwoord van Paul Hermans, directeur Literatuur Vlaanderen
Nieuw gedicht ‘Een omgekeerd Babylon’ door Tom Lanoye
“Het voelt als een hoogmis van verbinding” Praten over literatuur is praten over het leven. Dat merken makers van literaire podcasts in zowat elke aflevering. Maar hoe bereiken ze die diepgang én een publiek? En waar blijven ze brandstof tanken? Reportage over vier makers van literaire podcasts en hun passie: Jelle Van Riet, Jaap Friso, Wim Oosterlinck, Sara Logghe.
- Reportage door Katrien Steyaert
- Met Jelle Van Riet, Jaap Friso, Wim Oosterlinck, Sara Logghe
- Illustraties door Flore Deman
25 in ‘25 Schwalbe sprak met vijf beginnende auteurs die allemaal werden geboren in 2000. Deze vijfentwintigers vertellen over hun passie voor en toewijding aan lezen en schrijven, taal en vertalen: Ahmad Ahmadyar, Julien De Wit, Hanne Eerdekens, Leonie Maes en Lisa Nijssen.
- Interview door Martine Cuyt
- Met Ahmad Ahmadyar, Julien De Wit, Hanne Eerdekens, Leonie Maes en Lisa Nijssen
- Foto’s door Vicky Bogaerts
Vrijhaven voor auteurs die hun plek nog moeten vinden Waarom literaire tijdschriften een noodzakelijke ruggensteun zijn voor auteurs: “Een literair tijdschrift is meer dan een flashy softcover die leuk ligt naast de sanseveria. Het is ook veel meer dan een ‘elitaire hobby’ waarvoor ik het al heb horen verslijten. Literaire tijdschriften zijn een ruggensteun voor auteurs die in een moeilijke sector proberen te navigeren. Het zijn plekken waar ze rustig sliertjes pasta naar de muur kunnen gooien om te kijken wat blijft plakken.”
- Opiniestuk door Yasmin Van ’tveld
De best verkochte boeken per genre in 2024 Gewapend met tropenhelm, vlindernet en rekenmachine hakte Steven Van Ammel zich een weg door verkoopsoverzichten, voorraadlijsten en jaarrekeningen om te achterhalen welke auteurs en tekenaars van eigen bodem in 2024 de toon aangaven in de verschillende genres. Voor boeren, burgers en buitenlui: een literaire listomania van de eigen kweek.
- Tekst en lijstjes door Steven Van Ammel
De leeslijst van Caroline Gennez Welke boeken moeten er naar jouw bescheiden of onbescheiden mening dringend op de leeslijst voor het middelbaar onderwijs en op doktersbevel aan elke lezer worden voorgeschreven? De keuze van Vlaams minister van Cultuur Caroline Gennez.
- Tekst door Caroline Gennez
De Boon Literatuurprijs: “Papier kan en mag snijden” Met de Boon, de prijs voor het beste Nederlandstalige boek, heeft Vlaanderen sinds drie jaar opnieuw een grote literaire prijs. Auteurs Joke van Leeuwen en Mustafa Kör zaten in 2023 en 2024 de jury van de Boon fictie en non-fictie voor. Vol vuur vertellen ze hoe dat voor hen was. “Voor het ego van een schrijver is het heel interessant om de andere kant te leren kennen.”
- Interview door Katrien Elen
- Met Joke van Leeuwen en Mustafa Kör
- Beelden door Bob Van Mol
- Nieuw gedicht door Maud Vanhauwaert ‘Lezen is’
Over literatuur, geld, macht en activisme: “Het gaat niet altijd maar verder de goede kant op” Hoe activistisch mag literatuur zijn? Is literatuur links of rechts? Welke rol speelt een overheid in literatuur? Wat is de functie van schrijvers in de samenleving? Staat literatuur aan de kant van de zwakkeren? Of gaat het alleen om schoonheid? Op vraag van Schwalbe gingen Gaea Schoeters en Matthijs De Ridder in het Cultureel Consulaat in Antwerpen in debat met Cathérine Vuylsteke, Joachim Pohlmann, Stijn Devillé en Yasmien Naciri.
- Moderatie van het debat en tekst door Gaea Schoeters en Matthijs De Ridder
- Met Cathérine Vuylsteke, Joachim Pohlmann, Stijn Devillé en Yasmien Naciri
- Beelden door Koen Broos
Essay: Zacht laaiende kamer Een poëzie-essay van Maud Vanhauwaert over de kracht en de noodzaak van poëzie. “Poëzie is een bij voorbaat mislukte poging om tot in de coulissen van de werkelijkheid te geraken. En daar een tekst te souffleren die de dode dingen leven inblaast.”
- Essay door Maud Vanhauwaert
Ondertussen, in het zuiden: “De markt is een middel, geen doel” Het boekenvak in Franstalig België ziet er helemaal anders uit dan het Vlaamse. En ook weer niet. Net als in Vlaanderen verandert er veel. Schwalbe sprak Benoît Peeters, auteur, stripscenarist, uitgever, historicus, cineast en collectiedirecteur.
- Reportage door Toon Horsten
- Met Benoît Peeters
- Foto’s door Bas Bogaerts
13 experten over hoe je een boek aan de wereld verkoopt: “Ik weiger boeken met een lelijke cover” Ze duiken soms op in de sociale mediakanalen van auteurs: enigszins beverige filmpjes van een fabriekshal waarin voorbijsnellende stapeltjes papier in beeld komen. Daaronder de blije hashtag #vandaagwordtmijnboekgedrukt. Het boek is er. Nu moet het alleen nog verkocht worden. Schwalbe belde op regenachtige avonden aan bij uitgeverijen, zoomde dat het een lieve lust was met PR-medewerkers en buurtte in de gezelligste boekhandels. Dat alles met de vraag: verkoop mij een boek.
- Reportage door Steven Van Ammel
- Met Brecht Hortensius, Inge Janssens, Sofie Dewulf, Julie Verhaert, Gert De Bie, Lies Scheerlinck, Giovanni Coudeville, Kris Latoir, Maartje Swillen, Toon Horsten, Barbara Geenen, Alexandra Cousy
- Illustraties door Kevin Sezgin
Denkwerk op papier: 25 manuscripten en andere objecten uit het Letterenhuis Het Letterenhuis, het literaire archief van Vlaanderen, maakte een selectie van 25 objecten uit hun collectie. Van manuscripten over persoonlijke brieven tot iconische gebruiksvoorwerpen: elk item vertelt zijn eigen opmerkelijke verhaal en wekt de Vlaamse literatuurgeschiedenis tot leven. De selectie geeft een verrassende kijk op ons rijke literaire erfgoed.
- Tekst en beeld door team Letterenhuis: Jeroen Cornilly, Johanna Ferket, Lies Galle, Merle Hansenne, Diane ‘s Heeren, Janne Reynders en Isabelle van Ongeval
Kroniek van een lange aanloop: hoe ook Vlaanderen een letterenfonds kreeg Een kwarteeuw geleden, op 1 januari 2000, zag het Vlaams Fonds voor de Letteren (nu Literatuur Vlaanderen) het levenslicht. Martine Cuyt ging voor Schwalbe op zoek naar de ontstaansgeschiedenis van het Vlaamse letterenfonds. Ze dook in archieven, las kranten, tijdschriften en boeken van destijds en ging praten met wie het toen van op de eerste rij meemaakte.
- Reconstructie en tekst door Martine Cuyt
- Met Monika van Paemel, Ludo Simons, Dirk van Bastelaere, Carlo van Baelen, Kathy Lindekens
- Beeld door Bob Van Mol
25 boeken die levens veranderden 25 verschillende mensen vertellen over het boek van hun leven.
- Interviews door Peter Vanwijnsberghe
- Met Vincent Van Meenen, Luc Devoldere, Erik de Jong (Spinvis), Ellen Van Tichelt, Martha Claeys, Aline Sax, Steven Van Ammel, Rashif El Kaoui, Kris Latoir, Saskia Boets, Ruth Lasters, Tom Van Laere (Admiral Freebee), Noëlle Michel, Ish Ait Hamou, Carmien Michels, Miriam Van hee, Benno Barnard, Tülin Erkan, Willy Spillebeen, Janne Van Beek, Myriem El-Kaddouri, Christina “Chrostin” Araya De Witte, Fatih De Vos, Mustafa Kör, Els Snick
- Beelden door Boris Vermeersch
De kracht van een goed verteld verhaal: waarom voorlezen goed is voor de gezondheid Als er iets is dat bruggen slaat tussen mensen van alle leeftijden, dan is het wel voorlezen. Of voorgelezen worden. Auteur Barbara Rottiers zocht antwoorden op de vraag wat voorlezen dan wel zo bijzonder maakt. Duik mee in een bad van verhalen en ontdek waarom dat zo helend kan zijn.
- Reportage door Barbara Rottiers
- Met Tine Kuypers, Jesse Van de Kerckhove, Marieke De Maré
- Beelden door Michiel Devijver, Bob Van Mol, Sander Van Damme, Paul Willaert
Heksotische ballen met paksoi en paddenstoelen: een literair recept van Jeroen Olyslaegers en Nikkie van Lierop Voor Jeroen Olyslaegers en zijn vrouw Nikkie van Lierop gaan literatuur en koken hand in hand. Beide staan voor hen in het teken van het vuur.
- Tekst door Jeroen Olyslaegers en Nikkie van Lierop
- Beelden door Diego Franssens
Bier voor Berckmans: vondsten uit de kringwinkel Wim Paeshuyse gaat in de kringwinkels, brocanterieën en tweedehandsboekenmarktjes van deze wereld op zoek naar belangwekkende vondsten. Meestal vindt hij iets anders.
- Tekst en beelden door Wim Paeshuyse
Strip door Bram Algoed
Literair cryptogram door Karel Vereertbrugghen
Hoofdredactie door Toon Horsten en vormgeving door Marie Sledsens.
Je vindt Schwalbe in jouw bib en in je boekhandel voor € 9,99.
Vertel het voort
Wil je met je boekhandel, bibliotheek, organisatie of persoonlijk mee promotie maken voor Schwalbe? Download hieronder promotiemateriaal. Er zijn twee varianten: een voor de bib en een voor de boekhandel.
1. Voor de boekhandel

2. Voor de bibliotheek
