Dit was de Vertalersweek

Van maandag 13 tot en met donderdag 16 mei vond de allereerste Vertalersweek van Literatuur Vlaanderen plaats. Tien nieuwe vertalers uit het Nederlands maakten kennis met de Vlaamse literatuur, taal, cultuur en geschiedenis. In een uitgebreid programma stonden ontmoetingen met auteurs en hun vertalers centraal.

Aangename kennismaking

De week begon maandagavond in Antwerpen met een traditioneel en bourgondisch diner in restaurant De Lokeend. De tien vertalers vertalen in zeven verschillende talen: Duits, Engels, Italiaans, Roemeens, Spaans, Turks en Zweeds. We vroegen iedereen ook iets te noemen wat voor hen typisch Vlaams is. De antwoorden verbaasden ons niet: friet, bier, chocolade, Antwerpse handjes, bakstenen en het verkleinwoord -ke.

Dinsdagochtend verwelkomden we de groep in Hotel Dumont met alle collega’s van team internationaal, maar ook Willem Bongers-Dek (voorzitter van het BoekenOverleg) en Camilla Pargentino (medewerker van het Nederlands Letterenfonds) vertelden over het veld en hun werking.

Tranen van schoonheid

Na de lunch kregen we in de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience een rondleiding voor en achter de schermen. Vervolgens kwam Annelies Verbeke, wiens werk al in ruim dertig talen werd vertaald, vertellen over haar uiteenlopende ervaring met vertalers. “Dat er tijdens het maken van een vertaling  geen contact is tussen vertaler en auteur hoeft niet noodzakelijk een ramp te zijn. Zo betreurde ik het hevig dat de Belgische die mijn roman ‘Dertig dagen’ naar het Frans had vertaald, me nooit wat had gevraagd, maar toen Le Monde de stijl van het werk prees, vergaf ik haar.”

Daarna nam Geert Sels ons mee terug in de geschiedenis en vertelde hij over zijn onderzoek voor het boek ‘Kunst voor das Reich. Op zoek naar naziroofkunst uit België.’ “De situatie in België is zo zwart als het schilderij van Malevitsj. Het was niet mijn opzet om een boek te schrijven, maar één artikel werd al snel een reeks artikels en zo ging de bal aan het rollen. Ik heb veel dossiers teruggevonden van mensen die beroofd zijn, en ik dacht: Dit mag niet gewoon dode letter blijven. Dit mag niet gewoon een dossierarchief zijn.”

Na de twee inspirerende lezingen trokken we met de vertalers de stad in voor een wandeling doorheen het historisch centrum, waar collega Joris nog de kans greep om ‘De geuren van de kathedraal’ van Wendy Wauters te presenteren. En was er ook nog tijd om boekhandel ’t Stad leest te bezoeken.

Vertrouwen in de wereld

De volgende ochtend vertrok de trein al vroeg richting Gent. We gingen eerst langs bij de UGent waar prof. dr. Anne-Sophie Ghyselen (co-auteur van ‘Atlas van het dialect in Vlaanderen’) ons een woordje uitleg gaf over de geschiedenis van het Vlaams. Daarna wachtte Kathleen Vereecken ons op voor een wandeling door het historisch centrum, waarbij ze in geuren en kleuren vertelde over de geschiedenis van de familie Van Eyck en dan met name over Margareta Van Eyck, over wie ze het prachtige boek ‘Margriete’ schreef. De wandeling eindigde bij het indrukwekkende altaarstuk ‘Het Lam Gods’ in de Sint-Baafskathedraal.

In de namiddag ging illustrator Tom Schamp in gesprek met zijn vertaler in het Frans Noëlle Michel en dichteres Miriam Van hee met haar vertaler in het Frans Philippe Noble. Dat leverde twee zeer mooie gesprekken op over hun werk en samenwerking, maar ook over de uitdagingen die horen bij het vertalen van geïllustreerde kinderboeken en van poëzie.

Graphic novels en debuten

We begonnen de laatste dag met typisch Belgisch weer en kwamen volledig natgeregend aan in boekhandel De Groene Waterman. Daar werden stripmaker Michaël Olbrechts en zijn vertaler in het Frans Laurent Bayer gezamenlijk geïnterviewd door journalist Kurt Snoeckx. Tijdens het gesprek werd uitgebreid stilgestaan bij de subsidie voor fragmentvertalingen, een regeling waar Laurent met plezier gebruik van maakte. “Die subsidie verplicht je als vertaler om ook een promotieplan te maken. Door het boek en de vertaling actief te promoten ben ik in contact gekomen met uitgevers en andere professionals in het boekenvak, wat andere opdrachten heeft opgeleverd.”

Vervolgens was het woord aan twee debutanten, Tiemen Hiemstra en Sabrine Ingabire, die geïnterviewd werden door journalist Katrien Steyaert over hun boeken ‘W.’ en ‘Lotgenoten’. Ze inspireerden niet alleen het publiek, maar ook elkaar en beloofden elkaars werk te zullen lezen.

In de namiddag stond er nog een bezoek aan het KMSKA op het programma onder de professionele begeleiding van Koenraad Jonckheere, die het bijzonder uitgebreide naslagwerk ‘Another History of Art’ schreef. Daarna bezochten we het Vertalershuis, waar de veelzijdige Maud Vanhauwaert ons op speelse wijze meenam in haar oeuvre en liet zien welke projecten ze de afgelopen jaren allemaal realiseerde. Gea Schelhaas van het Expertisecentrum Literair Vertalen (ELV) kwam ook nog een presentatie geven en lichtte de mogelijkheden toe om een mentoraat of ontwikkelingstraject aan te vragen. We sloten de week af met een heerlijk diner bij Humm aan de Dageraadplaats.

Lees ook

Op flandersliterature.be vind je meer nieuws over de vertalersweek. Let op, de artikels zijn steeds in het Engels.

• Lees het volledige interview met Shimanto Reza, vertaler Nederlands-Engels.
• Lees het artikel over de band van Annelies Verbeke met haar vertalers.
• Lees het interview met Michaël Olbrechts en zijn vertaler in het Frans Laurent Bayer door journalist Kurt Snoeckx.