Begin juli 2020 presenteerde het BoekenOverleg een verzameling van relancevoorstellen die verder kijken dan het tijdelijk stutten en stabiliseren van een gehavend boekenvak. De gevolgen van de coronacrisis waren onmiddellijk voelbaar voor uitgeverijen en auteurs, boekhandelaars en literaire organisaties, bibliotheken en erfgoedinstellingen, leesbevorderingsorganisaties en leesclubs. Vóór de pandemie werd de brede cultuursector – inclusief de letteren - gekwalificeerd als een gezonde economische sector in een onderzoek van Graydon. Dat wil het BoekenOverleg in de toekomst zo houden.
Relanceplan voor een economisch gezonde boekensector
Het Boekenoverleg doet daarom enkele voorstellen aan de Vlaamse en federale overheid om een antwoord te bieden op de financiële noden van het boekenvak op korte termijn én om een hoopvolle toekomst te geven aan een gezonde en dynamische boekensector. Op die manier kan de boekensector zijn rol blijven spelen in andere maatschappelijke uitdagingen zoals het tegengaan van de algemene ontlezing, het beter beschermen van de socio-economische positie van de auteur en het betrekken van een superdiverse samenleving in een inclusief letterenveld.
Impactcijfers
Boek.be bevroeg Vlaamse uitgevers en boekhandelaars over de impact van Covid-19 in de boekensector:
- 40% van de respondenten rapporteert een omzetdaling van meer dan 51%. Als voornaamste oorzaak geeft 70% aan dat de verkoop stilviel of helemaal wegviel.
- 20% van respondenten geeft aan dat er een reëel risico is dat hun onderneming failliet gaat.
- Van januari tot april 2020 daalde de omzet van de hele Vlaamse boekenmarkt met 4,5%.
- De fysieke retailkanalen tekenen een omzetdaling op van 30% op jaarbasis.
De Vlaamse boekensector zal in 2020 al minstens een omzetverlies kennen van 97 tot gemiddeld 150 miljoen euro. Er zijn financiële impulsen nodig om de economische activiteiten opnieuw op het niveau van voor de coronacrisis te krijgen. Het BoekenOverleg betrekt in haar voorstellen iedere actor in de waardenketen van het boek: van auteur en lezer tot uitgeverij en literaire organisatie.
Voorstellen Vlaams beleidsniveau
- Met de breed opgezette leescampagne 'Geef een boek aan een held' wil het BoekenOverleg mensen in het najaar – traditioneel de start van het nieuwe culturele seizoen – overtuigen om opnieuw naar de boekhandel te komen. Daarbij kunnen ze hun helden, op wie ze tijdens de crisis hebben kunnen steunen, bedanken door hun een boek te schenken.
- Het BoekenOverleg pleit ervoor een nieuwe literaire prijs in het leven te roepen, die dit jaar al, bijvoorbeeld als bekroning van de leescampagne in november, uitgereikt kan worden.
- Het BoekenOverleg onderschrijft de aanzet tot meerjarenplan 2021-2025 van Literatuur Vlaanderen en hoopt dat de Vlaamse Regering voldoende bijkomende middelen vrij zal maken om de beleidsprioriteiten te realiseren.
- Het BoekenOverleg pleit voor een realisatie van het Leesbevorderingsplan 2.0 dat het indiende bij de Vlaamse Regering en de minister van Cultuur.
Voorstellen federaal beleidsniveau
- Het BoekenOverleg is vragende partij om de tax shelter voor culturele doeleinden ook in te voeren in het letterenveld en boekenvak, om zo meer middelen voor zijn doelstellingen te kunnen mobiliseren.
- Het BoekenOverleg vraagt het behoud van het fiscale statuut van auteursrechten én pleit er tegelijkertijd voor om het breed verspreide misbruik van deze regeling uit te zuiveren.
- Het BoekenOverleg pleit voor een vereenvoudiging van de procedure van registratie om in aanmerking te komen voor fiscaal aftrekbare giften.