5 literaire hoogtepunten van 2024

1. Alles behalve vlak scheerde hoge toppen in Leipzig 

Van 21 tot 24 maart 2024 stond de Nederlandstalige literatuur in de kijker op de Leipziger Buchmesse, de grootste publieksboekenbeurs van Duitsland, en tijdens Leipzig Liest, het meest omvangrijke literaire stadsfestival van Europa. Samen met het Nederlands Letterenfonds zetten we de Nederlandstalige literatuur in de kijker onder het motto ‘Alles ausser flach’ (alles behalve vlak). Het Duitse publiek kon genieten van een veelomvattend literair programma dankzij onze delegatie van veertig schrijvers, illustratoren, (podium)dichters, stripauteurs en theatermakers uit Vlaanderen en Nederland. En dat viel in de smaak: zowel op de stand als in de stad waren de evenement drukbezocht en zowel bij professionele uitgevers als bij gepassioneerde lezers was het enthousiasme groot. 

Een van de centrale gasten in Leipzig was Gaea Schoeters. Als auteur van de spannende en onthutsende roman ‘Trofee’ (in het Duits vertaald door Lisa Mensing) kreeg ze een ereplaats in het programma. Lees haar dagboek. 

Intussen kijken wij al uit naar 2027, want dan zullen Vlaanderen en Nederland opnieuw het gastlandschap vormen op een literair evenement, namelijk op de Gothenburg Book Fair in Zweden. 

2. Ilja Leonard Pfeijffer en Erna Sassen ontvingen de Boon 2024 

Op 26 maart werd op een feestelijke prijsuitreiking in de Warande in Turnhout bekendgemaakt wie de Boon 2024 in ontvangst mochten nemen. De jury voor fictie en non-fictie koos 'Alkibiades' (De Arbeiderspers)​ van Ilja Leonard Pfeijffer als winnaar, “een onvergelijkbaar boek. Het is een gefictionaliseerde biografie (mét notenapparaat). Een avonturenroman zonder grenzen en een filosofisch en politiek traktaat over onze moeilijke omgang met democratie. Het boek daagt de lezer uit en laat hem geen keuze: het is zwemmen of verzuipen. Wie de overkant haalt, draagt het boek voor altijd met zich mee."  

De jury voor kinder- en jeugdliteratuur koos voor 'Neem nooit een beste vriend' (Leopold) van Erna Sassen en Martijn van der Linden, “met een gevoel dat op verliefdheid leek. Hoe alles lijkt te kloppen aan dit boek, hoe je het wilt vastpakken voor een volgende leesbeurt, hoe het je raakt en gelukkig maakt, in zijn samenspel tussen tekst en illustratie. Zijn zwierig gewiekste compositie, zijn schijnbare gemak en flair, en de authentiek vertolkte stem van het hoofdpersonage." 

Benieuwd wie de Boon 2025 zal winnen? Dat kom je te weten tijdens de prijsuitreiking in Leuven op dinsdag 25 maart. Bekijk nu de shortlist en stem op jouw favoriet voor de publieksprijs. 

3. Het BoekenOverleg organiseerde de Staat van het Boek  

Op donderdag 25 april 2024 organiseerde het BoekenOverleg voor de negende keer de Staat van het Boek in het Vlaams Parlement. Centraal stond het Memorandum met de prioriteiten voor de nieuwe beleidsperiode. Heel wat collega's uit het boekenvak en politici – Karin Brouwers (cd&v), Meyrem Almaci (Groen), Marius Meremans (N-VA), Stephanie D’Hose (Open Vld), Jan Busselen (PVDA), Chris Janssens (Vlaams Belang) en Katia Segers (Vooruit) – waren aanwezig om te tonen dat boeken, letteren en leesbevordering hun nauw aan het hart liggen. 

Tijdens de Staat van het Boek presenteerde het BoekenOverleg de beleidsprioriteiten voor de komende legislatuur en vroeg het aan de overheden om substantieel en structureel te investeren in de letteren. In primeur deelde het BoekenOverleg ook het onderzoek naar de slagkracht van bibliotheken in Vlaanderen: ‘Steeds meer met steeds minder’. 

4. Tom Lanoye bekroond in het Paleis 

Op 1 oktober 2024 ontving Tom Lanoye (Sint-Niklaas, 1958) de Prijs der Nederlandse Letteren 2024 uit handen van Koning Filip in het koninklijk Paleis in Brussel. Tom Lanoye is de eerste Vlaamse auteur sinds 2012 (Leonard Nolens) die de prijs ontvangt. De uitreiking vond plaats in beperkte kring en Tom Lanoye werd in verschillende toespraken geprezen en er vonden verschillende performances plaats. 

“In totale vrijheid wervelt de taalvirtuoos Tom Lanoye door de Nederlandstalige letteren- en toneelwereld. Tegelijk bevraagt hij juist die twijfelachtige vrijheid van kunst in een tijd die vraagt om stellingname. Wij bekronen graag het spektakel dat het schrijverschap van Tom Lanoye al veertig jaar is.” Juryvoorzitter van de Prijs der Nederlandse Letteren Prof. dr. Yra van Dijk. 

Op onze website vind je niet alleen meer info over de prijsuitreiking, maar ook de speech van Lanoye bij de aanvaarding van de prijs en een artikel van Erwin Jans, dramaturg voor het Antwerpse Toneelhuis, over het toneelrepertoire van Tom Lanoye. 

5. Recordaantal auteurslezingen in 2024 

Zo veel mogelijk mensen stimuleren om (meer) te lezen: dat willen we bij Literatuur Vlaanderen bereiken via onze subsidies voor auteurslezingen. Auteurs die over hun werk vertellen, zijn immers de beste leesambassadeurs. Om organisatoren aan te moedigen om auteurs uit te nodigen, kunnen ze per lezing een subsidiekorting van 100 euro op het honorarium van die auteur aanvragen.  

Als organisatoren één of meer lezingen met korting organiseren, kunnen ze met dezelfde auteur de prijs van de lezing zonder korting optellen in het totaal, waardoor de volledige betaling via Literatuur Vlaanderen verloopt. Via de website auteurslezingen.be kunnen ze de lezingen met en zonder korting door dezelfde auteur opsplitsen in de aanvraag, op voorwaarde dat er minimaal één lezing met korting wordt georganiseerd.  

Zo weten we dat er in 2024 in totaal 4.036 lezingen werden georganiseerd via auteurslezingen.be, waarvan 3.177 met korting. In 2023 ging het nog om 3.212 lezingen, waarvan 2.925 lezingen met korting. We hebben de kaap van 3.000 dus ruimschoots overschreden!